......................
خبرگزاری کتاب
دوشنبه 19 تیر 1402
......................
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مجلد ریکور از مجموعه راهنمایی برای سرگشتگان یکی از جامع‌ترین شرح‌هایی است که در باب اندیشه ریکور به نگارش درآمده است. پلاور در اين کتاب در پی آن است تا با ترسيم سيری تاريخی از انديشه ريکور راهنمای دقيقی از مفاهيم محوری فلسفه او در اختيار خواننده بگذارد و يکايک جنبه‌های عمده تفکر وی را پوشش دهد.
آما آنچه اين کتاب را از شرحی مقدماتی فراتر می‌برد کوشش نويسنده برای برجسته کردن سرنخ‌ها و رشته‌های ثابت فلسفه ريکور است تا بتواند خواننده را از جريان پرتلاطم انديشه او، فراز و فرود مفاهيم و عناوين متنوع، چالش‌ها و نقدهای درونی و رويارويی‌اش با متون ديگر فيلسوفان و متفکران عبور دهد و طرحی منسجم از دغدغه ريكور در مقام فيلسوف فراهم كند.
دانشجویانی که نخستین بار با فلسفه پل ریکور مواجه می‌شوند ممکن است احساس سرگشتگی کنند. اگر بخواهیم فقط تعداد کتاب‌ها و مقالات او را بر شمریم بسیار سرگشته خواهیم شد. گذشته از این اگر کسی نگاهی به سیر تاریخی این کتاب‌ها بی‌اندازد در می‌یابد که ریکور مدام در حال افزودن موضوعات تازه بوده است. او حتی هنگامی که با مسائل و چالش‌های تازه در کارش مواجه می‌شود شیوه فلسفه ورزی‌اش را جرح و تعدیل می‌کند.
اهمیت این کتاب برای خوانندگان فارسی زبان دو چندان است، چراکه نه تنها کتاب‌های اصلی ریکور - به‌جز یکی دو مورد ـ به فارسی ترجمه نشده‌اند، بلکه شرح و تفسیر بسیار اندکی از اندیشه او به زبان فارسی در دسترس است که برای فهم اندیشه فیلسوف مهمی چون او بسیار ناچیز است. از این رو این کتاب می‌تواند راهنمایی مناسب برای پژوهشگران و دانشجویان باشد.
در بخشی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: «اما درباره ترجمه این کتاب به زبان فارسی باید به چند نکته اشاره کنم. از آنجا که این کتاب به تمام سیر فکری ریکور از آغاز تا پایان می‌پردازد با مفاهیم و اصطلاحاتی در متن روبه روییم که نه تنها فهمشان وابسته به زمینه مورد بحث و روابط معنایی آن است، بلکه برخی از آنها در خود نقد و تفسیرهای مداوم ریکور جرح و تعدیل شده و گاه معنایی دیگر یافته‌اند.»
به نظر ریکور، فلسفه خودش را به چیزی اطلاق می‌کند که توان کاوش تام و تمام آن را ندارد، از این رو همواره می‌توان پرسش‌های فلسفی را از نو گشود و اصلاح کرد. به این اعتبار مرگ او کاری را برای ما باقی می‌گذارد که باید خودمان آن را بر مبنای دستاوردهای او انجام دهیم. اما برای انجام دادن این کار نخست باید چیزی را بفهمیم که دغدغه او در مقام یک فیلسوف بود. مولف معتقد است این کتاب را برای این نوشته‌است تا به دانشجویان در دست به کار شدن برای انجام دادن این وظیفه یاری رساند.
این کتاب مقدمه‌ای است بر فلسفه پل ریکور برای کسانی که شاید چیز زیادی از فلسفه او ندانند اما تا حدودی به پژوهش فلسفی متعهدند. این کتاب همچنین می‌تواند به کسانی که پیش از این تا اندازه‌ای با اندیشه‌های او آشنا شده‌اند کمک کند به فهم و برداشت بهتری از آن برسند چشم‌انداز من انتقادی نیست، بلکه تشریحی است، چراکه مطالب بسیار زیادی را مطرح می‌کند. شاید بتوان آن را با توجه به دستاوردهای خود ریکور در زمینه نظریه گفتار روایی نوعی روایت فلسفی نامید.
این کتاب به مثابه چنین روایتی کار خود را طبق الگویی اساساً تاریخی پیش می‌برد تا برحسب چند موضوع محوری، که در نوشته‌های اصلی او حضور دارند و آنها را به هم پیوند می‌زنند دورنمایی از آنها به دست دهد. بی‌گمان هر شرحی باید بازتاب دهنده یک چشم انداز باشد و شرح مولف بازتاب تصمیماتی است درباره چیزی که برای فهم اندیشه او و سهمش در فلسفه اهمیتی اساسی دارد. چنین رویکردی ناگزیر چیزهایی را نیز فرو می‌گذارد. مثلاً، ریکور در زمینه آثار چهره‌های اصلی تاریخ فلسفه بسیار فاضل بود و بارها و بارها هم در تدریس و هم در نوشتارش به آنها بازگشت. اما مولف در این کتاب بحث‌های مفصل او درباره دیگر فیلسوفان را نادیده گرفته است، مگر آنهایی که به فهم روند تکاملی آثار او در طول زمان کمک می‌کنند.»
مترجم این کتاب در مقدمه آورده است: «این کتاب یکی از مجلدهای مجموعه راهنمایی برای سرگشتگان است که در سال ۲۰۰۷ به زبان انگلیسی و در انتشارات کانتینیوم به چاپ رسیده است. هر یک از کتاب‌های این مجموعه به فیلسوف یا مکتبی برجسته اختصاص دارد و نویسندگان و شارحان مهمی در این کار سهیم هستند. این مجموعه برای یاری آن دسته از دانشجویان و محققانی نوشته شده است که قصد دارند به نحو جدی به اندیشه یکی از فیلسوفان بزرگ بپردازند یا در نظریه و مکتبی فکری غور کنند اما میان منابع گوناگون و انواع مطالب سرگشته و حیران شده‌اند و چه بسا نتوانسته‌اند در جستجوی خود به رشته قابل فهمی از مفاهیم و معانی دست یابند. از این رو، هدف این مجموعه این است که با زبانی شفاف ،مسائل، چالش‌ها و مفاهیم کلیدی هر یک از این فیلسوفان را مطرح کند و سیری کلی اما دقیق و منسجم از روند فلسفه ورزی آنان به دست دهد. کتاب پیش رو بـه پـل ريكور فیلسوف فرانسوی حوزه هرمنوتیک اختصاص دارد که به قلم دیوید پلاور به رشته تحریر درآمده است.»
«پلاور استاد فلسفه دانشگاه شیکاگو و مترجم برخی از مهمترین کتاب‌های ریکور به انگلیسی است. اما در کتاب پیش رو، وی در مقام مؤلف یکی از بهترین و کامل ترین تفاسیر را از اندیشه فلسفی ریکور به دست داده است. شاید در نگاه اول چنین به نظر برسد که این کتاب مقدمه‌ای بر فلسفه ریکور است که می‌کوشد در یک گاه نگاری منظم شرحی کلی از اندیشه او به دست دهد. اما با خوانش متن در می‌یابیم که هدف نویسنده چیزی بیش از شرحی مقدماتی است. آنچه در خوانش او از ریکور تازه است برجسته کردن ارتباط مفاهیم و تحلیل‌ها در سیر فکری این فیلسوف است، به نحوی که خواننده می‌تواند سرنخ رشته‌ای را از ابتدای کار فلسفی ریکور تا انتها و زمان مرگ او دنبال کند و خاستگاه‌های اندیشه، دغدغه‌های اصلی، فراز و فرودها و نقدها و تأکیدهای او را بازشناسد. اهمیت این شیوه خوانش به خود فلسفه ریکور بر می‌گردد، فیلسوفی که در گستره وسیعی می‌اندیشید و در نقد و تفسیر اندیشه بسیاری از فیلسوفان جریان‌های فکری و رشته‌های دیگر قلم زده بود از این رو عنوان این مجموعه برای اندیشمندی چون ریکور بسیار درخور است چرا که سرگشتگی نخستین احساسی است که با شنیدن نام ریکور به آن دچار می‌شویم.»
کتاب «ریکور(راهنمایی برای سرگشتگان)» اثر دیوید پلاور با ترجمه ندا غیاثی در 256 صفحه و با قیمت 170000 تومان توسط انتشارات ققنوس، به چاپ رسیده است.
